Cây hồng xiêm( hay còn được gọi là cây Sabôchê ở vùng phía Nam Việt Nam ) thuộc loại cây ăn quả nhiệt đới có nguồn gốc từ Mexico, được đem về Việt Nam trồng từ thời Pháp thuộc. Cây hồng xiêm trở thành một loại cây ưa thích trong các vùng khí hậu nhiệt đới ẩm, nơi mà lượng mưa hàng năm từ 1.500 đến 4.000 mm phân bố tương đối đều. Trong trường hợp điều kiện môi trường thích hợp, không cần tưới thêm nước cho cây hồng xiêm.
Tuy nhiên, để đảm bảo cây hồng xiêm có thể phát triển và đơm hoa, nhiệt độ trung bình không nên xuống dưới 15 – 17°C. Điều này là quan trọng để đảm bảo sự phát triển của cây và quả hồng xiêm. Ở Việt Nam, một giống hồng xiêm nổi tiếng là Hồng Xiêm Xuân Đỉnh. Sau đây chúng ta cùng tìm hiểu kỹ thuật trồng cây hồng xiêm:
1: Tiêu chuẩn chọn giống:
Hồng xiêm xoài có thể được trồng từ hạt hoặc thông qua cây ghép và cây chiết. Tuy nhiên, quyết định quan trọng nhất khi chọn giống là đảm bảo nguồn gốc rõ ràng. Chúng ta nên lựa chọn giống tốt để trồng và hạn chế việc mua giống từ các nguồn không có địa chỉ xác định.
2, Thời vụ và mật độ trồng:
Ở miền Bắc, việc trồng hồng xiêm xoài nên được tiến hành vào mùa xuân, vào khoảng tháng 2 và tháng 3, khi thời tiết và độ ẩm đều thuận lợi. Trong khi đó, ở phía Nam, hãy lựa chọn mùa mưa để trồng, thường vào tháng 4 và tháng 5. Bởi vì cây hồng xiêm xoài phát triển với tán lá rộng, chúng ta cần lưu ý giữ khoảng cách giữa các hàng trồng, khoảng 7 – 10m và giữ khoảng cách giữa các cây trong hàng từ 6 – 8m.
3, Làm đất và đào hố trồng:
- Trước khi trồng, cần cày bừa đất kỹ và loại bỏ cỏ dại.
- Khi đào hố, chọn kích thước 60 x 60 x 60 cm hoặc 80 x 80 x 80 cm.
4, Phân bón lót:
Khi thực hiện việc trồng hồng xiêm xoài, quý vị nên đảm bảo rộng rãi đào hố và bổ sung phân bón vào trước. Mỗi hố cần được cung cấp ít nhất 20 – 30kg phân chuồng hoai mục, 1 – 2kg super lân và 0,5 cân sunfat kali. Ngoài ra, có thể áp dụng phân bón lót từ 10kg phân chuồng hoai + 1kg super lân + 100g ure + 100g kali hoặc 2kg phân NPK cho mỗi hố, sau đó sử dụng cuốc để trộn đều phân bón với đất, và lấp đầy hố. Lưu ý rằng việc bón phân nên thực hiện từ 30 ngày trước khi tiến hành trồng.
5, Kỹ thuật trồng hồng xiêm xoài tại Việt Nam:
Khi thời tiết thuận lợi, với không gian môi trường có độ ẩm đủ, chúng ta có thể bắt đầu trồng cây hồng xiêm xoài. Sử dụng một dao sắc để rạch một ổ bầu cẩn thận (tránh gây tổn thương cho bầu), sau đó đặt cây giống vào giữa hố, lấp đất đến gần cổ rễ và nén đất chặt. Sau khi trồng xong, hãy tưới nước đầy đủ ngay lập tức để đảm bảo cây không bị thiếu nước và cung cấp sự tiếp xúc tốt giữa rễ và đất.
6, Kỹ thuật chăm sóc hồng xiêm xoài:
6.1 Kỹ thuật chăm sóc định kỳ:
- Tưới nước: Đảm bảo cung cấp đủ nước cho cây, đặc biệt là trong mùa khô, khi trái đang phát triển và thời gian trước khi quả chín.
- Phòng trừ cỏ dại: Sử dụng phủ gốc cây bằng lớp cỏ, rác, hoặc cây phân xanh để hạn chế sự phát triển của cỏ dại. Xới phá và loại bỏ ván sau mỗi trận mưa lớn. Làm cỏ vào vụ xuân (tháng 1-2) và vụ thu (tháng 8-9), xới sạch toàn bộ diện tích một lần trong mỗi vụ, và tỉa gốc 2-3 lần mỗi năm.
6.2 Kỹ thuật cắt tỉa và tạo hình:
- Sau khi trồng, đảm bảo phủ gốc và tưới nước đều đặn cho đến khi cây ra lá ổn định. Ở các vùng có gió bão, cần đặt cọc và buộc chặt cây để tránh bị đổ gốc khi cây còn non.
- Khi cây đạt độ cao từ 60 – 80cm, cần cắt bỏ ngọn để khuyến khích cây phát triển cành bên. Hàng năm, cần cắt tỉa những cành không cần thiết, bao gồm cành vượt, cành tăm và cành bị nhiễm bệnh. Thực hiện tỉa vào những ngày nắng và sau vụ thu hoạch quả.
- Cây hồng xiêm xoài thường có tán lá dày và cành lá phân bố đều, nên việc cắt tỉa không cần thực hiện quá nhiều. Tuy nhiên, nếu muốn có tán cây thấp, bạn có thể tỉa bớt ngọn và loại bỏ các cành mọc thấp, cành bị nhiễm bệnh, và các cụm cành mọc chen chúc trong tán để cây được thoáng và ngăn ngừa tiêu hao dinh dưỡng không cần thiết.
- Khi cây hồng xiêm xoài đã lớn tuổi, cho sản lượng thấp và quả nhỏ, cần cưa bỏ cành già để khuyến khích cây mọc thêm cành mới. Việc cắt cành già nên thực hiện ngay sau khi thu hoạch quả.
6.3 Kỹ thuật bón phân cho cây hồng xiêm xoài:
- Bón phân hàng năm: Hằng năm, cần bổ sung các loại phân bón như sau: 0,6 – 1,0kg ure + 1kg super lân + 0,6 – 1,0kg kali clorua cho mỗi cây. Khi cây đã mang nhiều quả, cần bổ sung thêm phân chuồng với lượng 20 – 50kg cho mỗi cây, và thực hiện từ 2 – 3 năm một lần.
- Cách bón: Khi đất đủ ẩm, chỉ cần rải đều phân bón lên mặt đất theo hình chiếu của tán cây, sau đó tưới nước để hòa tan phân. Trong trường hợp thời tiết khô hanh, hòa tan phân bón trong nước trước khi tưới hoặc rải đều phân theo hình chiếu của tán, sau đó xới đất nhẹ và tưới nước. Khi sử dụng phân chuồng và super lân, hãy đào rãnh theo hình chiếu của tán cây, sau đó bón phân và lấp kín đất.
7, Phòng trừ sâu bệnh trong kỹ thuật trồng hồng xiêm xoài:
Hồng xiêm xoài thường được coi là cây ưa thích ít bị tấn công bởi sâu bệnh, nhưng để đảm bảo cho sự phát triển tốt và sản lượng cao, cần chú ý đến các loại sâu bệnh sau:
- Rệp hại hồng xiêm: Đối phó với sự xuất hiện của rệp, bạn có thể sử dụng phương pháp bắt và tiêu diệt bằng tay nếu số lượng ít. Trong trường hợp số lượng nhiều, có thể áp dụng các sản phẩm như Supraci (0,2%) hoặc Sherpa (0,2%) để phun.
- Ruồi hại quả: Thu thập các quả bị hại và chôn chúng bằng vôi. Bạn cũng có thể sử dụng bảy bảo, hoặc áp dụng phương pháp sử dụng 1-2 giọt Methyleugenol (mêtiongiênol) cùng vài giọt Dipterex 5%. Đặt đĩa bảy bảo ở độ cao khoảng 1m trên mặt đất trong khu vực bóng mát của tán cây. Đối với một khu vườn rộng 1 ha, hãy đặt 1-2 bảy bảo, và thay bảy bảo mỗi 7 ngày.
- Ngài hại lá và hoa: Loại sâu này hoạt động quanh năm, nhưng thường hoạt động mạnh vào thời kỳ cây có cành non. Để phòng trừ, bạn có thể sử dụng các sản phẩm như Sherpa (0,2%), Polytrin (0,2%), hoặc Sumicidin (0,2%) để phun trước khi hoa nở.
- Bệnh đốm trên thân và cành lớn: Để phòng trừ bệnh đốm này, bạn có thể sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật chứa đồng, chẳng hạn như hỗn hợp Boocđô, oxit clorua đồng, Copper-zinc để phun hoặc có thể sử dụng vôi để quét lên thân cây và các cành lớn để phòng ngừa.
- Bệnh đốm lá cây: Bệnh đốm này gây hại trên lá và quả. Để phòng trừ, bạn có thể sử dụng Copper-zinc 0,3% hoặc Mancozeb 0,25% để phun.
8, Thu hoạch và bảo quản trong kỹ thuật trồng hồng xiêm xoài:
Ở miền Bắc, quá trình thu hoạch hồng xiêm xoài bắt đầu sau khoảng 8-10 tháng kể từ khi cây nở hoa. Các tiêu chuẩn để xác định quả đã chín bao gồm: cuống quả nhỏ lại, tai quả vểnh lên, lớp phấn nâu xám bên ngoài quả bắt đầu rạn nứt và vỏ quả bắt đầu chuyển sang màu xanh vàng và mịn màng. Khi hái, mủ ở cuống quả ít hoặc không có. Nên thu hoạch quả từng đợt, cách nhau 1-2 tuần một lần.
Trước khi đem ra thị trường, quả cần được phân loại. Để làm điều này, ngâm quả trong nước trong khoảng 30 phút hoặc ngâm trong nước vôi, sau đó lấy giẻ để lau sạch phấn trên vỏ quả và nhựa ở cuống quả, và để quả khô tự nhiên trong nơi thoáng mát. Quả có thể được đặt trong thùng hoặc chum vại với lớp rơm làm lót xung quanh.
Thắp nến hương để bảo quản, và mùa hè có thể lưu trữ trong 2 ngày với 2 lần thắp hương. Mùa đông, không cần ngâm nước, chỉ cần lau sạch phấn ngoài vỏ quả. Đảm bảo môi trường xung quanh ấm áp. Quả cần được ủ trong khoảng 4-5 ngày, với 4 lần thắp hương. Mỗi lần thắp 7-10 nến hương. Hồng xiêm xoài nên được bảo quản ở nhiệt độ 30°C trong vòng 5 ngày, hoặc ở 25°C trong vòng 7 ngày. Tóm lại, kỹ thuật trồng hồng xiêm xoài không phức tạp, nhưng yêu cầu việc thực hiện đúng kỹ thuật, kiểm tra thường xuyên và ứng phó kịp thời với các vấn đề về sâu bệnh.