Cây sầu riêng (tên khoa học là Durio zibethinus) gặp nhiều vấn đề về sâu bệnh khác nhau suốt cả năm. Sự tấn công của các loại sâu bệnh trên cây sầu riêng bắt đầu từ giai đoạn cây con và kéo dài đến giai đoạn thu hoạch, có thể gây ra thiệt hại nghiêm trọng nếu không được quản lý hiệu quả. Bệnh trên sầu riêng có thể phân chia thành các phạm trù bao gồm bệnh trên rễ, bệnh trên cành và thân, bệnh trên lá và bệnh trên quả sầu riêng.
Bệnh thối thân – chảy nhựa sầu riêng
Vết thối thân chảy nhựa, hay còn được gọi là Stem Canker, cùng với thối rễ và sự chết của cây sầu riêng là một bệnh nguy hiểm. Bệnh này thường do nấm Phythopthora palmivora gây ra. Triệu chứng ban đầu của bệnh bao gồm sự xuất hiện của vết ẩm ướt trên bề mặt của thân cây, thường gần khu vực chạc nhánh. Cây sầu riêng bị tấn công bởi bệnh thối thân chảy nhựa thường sẽ có vỏ cây bị tổn thương, màu sắc thay đổi, và có sự chảy của một chất nhựa màu nâu đỏ. Vết bệnh này lan rộng vào bên trong thân và lõi gỗ, khi gõ vào thân cây, bạn có thể nghe thấy âm thanh rỗng.
Khi bệnh lan rộng, cây sầu riêng sẽ trở nên suy kiệt, lá héo và cành bắt đầu khô dần. Toàn bộ cây có thể mất lá và vỏ cây sẽ bị hỏng hoặc có những khu vực trống trơn, tạo điều kiện thuận lợi cho sâu đục thân (Platipus capulatus) phát triển. Gốc rễ bị nhiễm và hủy hoại. Đây là một bệnh nghiêm trọng đối với cây sầu riêng và cần phải áp dụng nhiều biện pháp kiểm soát khác nhau, bao gồm kết hợp giữa các phương pháp hóa học, môi trường, và sinh học.
Kiểm soát môi trường
Để kiểm soát bệnh, quản lý môi trường là một phần quan trọng. Bệnh thường phát triển dễ dàng trong điều kiện ẩm ướt. Vì vậy, bạn nên xem xét các biện pháp sau:
- Khoảng cách trồng: Đảm bảo rằng khoảng cách giữa các cây sầu riêng đủ rộng để tạo sự lưu thông không khí và làm giảm độ ẩm tồn đọng.
- Loại bỏ cỏ dại: Loại bỏ cỏ dại dày quanh cây để giảm độ ẩm và khả năng lan truyền bệnh.
- Tỉa cành thấp: Tỉa cành để đảm bảo ít nhất 2 mét cách giữa cành và mặt đất. Điều này giúp cải thiện thông gió và sự lưu thông không khí.
- Tạo tán cây non: Cây non cần được tạo tán để tối thiểu hóa cành tiếp xúc với mặt đất.
- Canh tác đầy đủ: Thực hiện các biện pháp canh tác như bón phân, tưới tiêu và phun hóa chất, đặc biệt trong mùa hạn hán.
- Loại bỏ cây chết: Khi cây bị nhiễm bệnh và chết, hãy nhổ rễ, loại bỏ và đốt chúng.
- Vệ sinh môi trường: Đảm bảo rằng các phần hố sau khi nhổ cây được vệ sinh kỹ lưỡng và được tưới đẫm thuốc diệt nấm phù hợp. Sau đó, nên bổ sung vi sinh vật có lợi để ngăn ngừa nấm bệnh tái phát.
Giải pháp xử lý
Để xử lý tình trạng bệnh, có một số biện pháp có thể áp dụng:
- Sử dụng sản phẩm sinh học: Sử dụng Ketomium hoặc AT Vaccino để điều trị bệnh. Đối với các vết bệnh nặng, hãy cạo bỏ lớp vỏ bệnh và làm sạch xung quanh (nếu vết bệnh mới xuất hiện, hãy cạo sạch). Sau đó, sử dụng sản phẩm Ketomium hoặc AT Vaccino bằng cách quét trực tiếp lên vết bệnh. Thực hiện xử lý 2-3 lần, mỗi lần cách nhau 3-5 ngày. Nếu vết bệnh lớn, bạn có thể sử dụng khăn ẩm quấn quanh vết bệnh sau khi xử lý, sau lần thứ 3, bạn có thể bỏ khăn ra. Sau khi thực hiện 3 lần xử lý, vết bệnh sẽ khô và không lây lan ra nữa. Tiếp theo, áp dụng phun phòng định kỳ để tăng hiệu quả và bảo vệ toàn diện cây trồng khỏi các bệnh như chảy gôm, thối rễ, nấm thân, nấm lá, nấm quả, và rong rêu.
- Phòng bệnh: Hòa 500ml sản phẩm với 500ml amino humic trong 200 lít nước và phun đều lên lá, thân, quả và đầm vùng gốc định kỳ cách nhau 15-30 ngày/lần. Hãy phun vào buổi chiều khi thời tiết mát mẻ và độ ẩm cao. Bạn cũng có thể pha cùng với Mebe (chứa nấm xanh và nấm trắng) để đảm bảo phòng trừ sâu vẽ bùa, nhện, sâu đục thân, và sùng.
Ngoài ra, bạn cũng có thể xem xét các biện pháp đặc trị cho các bệnh cụ thể như Nứt thân chảy nhựa cây sầu riêng hoặc Bệnh vàng lá thối rễ cây sầu riêng, hoặc cách điều trị nấm thân và nấm lá trên cây sầu riêng.