Cây sầu riêng, một loại cây trồng lâu năm, đã chứng tỏ giá trị kinh tế đáng kể trong nền nông nghiệp. Tuy nhiên, quá trình quản lý và chăm sóc cây sầu riêng đôi khi gặp phải nhiều vấn đề liên quan đến bệnh hại đe dọa. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin về các bệnh thường gặp trên cây sầu riêng, giúp bà con nắm rõ cách chăm sóc và phòng trừ hiệu quả, để thúc đẩy sự phát triển của cây.
Bệnh thường xuất hiện trên cây sầu riêng sau khoảng 6-8 tháng kể từ thời điểm trồng, với tỷ lệ 1-2% cây trong vườn bị ảnh hưởng. Ban đầu, cây sầu riêng bị ảnh hưởng sẽ có tốc độ sinh trưởng chậm hơn so với cây khỏe mạnh. Các dấu hiệu bao gồm lá non bị coi, mép lá khô và rụng nhiều, một số lá có dấu hiệu nhăn và điểm vàng. Chồi ngọn không phát triển và cây trở nên còi cọc. Đáng chú ý, mầm mới vẫn hình thành, nhưng không thể phát triển thành chồi ngọn.
Bệnh cháy lá và chết đọt cây sầu riêng
Nguyên nhân của bệnh cháy lá và chết đọt cây sầu riêng
Bệnh này thường do nấm Rhizotonia solani gây ra, tác động lên cả cây giống và cây sầu riêng trưởng thành.
Biểu hiện của bệnh
Ban đầu, bệnh thể hiện qua các đốm nước nhỏ trên lá, sau đó nhanh chóng phát triển thành các vết lớn hơn. Các tổn thương trở nên khô, thay đổi màu từ nâu nhạt đến sẫm hơn và sau cùng xoăn. Các cành lá bị ảnh hưởng sẽ xuất hiện nhăn nheo, chết đi và hoại tử. Nấm gây bệnh có thể thấy trên cây trong quá trình ủ bệnh.
Lá bị hư hại ảnh hưởng đến quá trình quang hợp và phân hóa mầm hoa trong giai đoạn quan trọng. Sự xuất hiện của nhiều đốm nhỏ, xơ cứng màu nâu nhạt làm giảm tương quan lá, dẫn đến mất lá nghiêm trọng. Việc mất lá ảnh hưởng xấu đến quá trình ra hoa và đậu quả.
Giải pháp kiểm soát và phòng bệnh
Trong giai đoạn cây con, kiểm soát bệnh cháy lá và chết đọt có thể thực hiện bằng cách giảm tưới nước quá mức và đặt cây con trong vườn ươm.
Một biện pháp kiểm soát thực tế là sử dụng thuốc diệt nấm, như Chaetomium cupreum và Trichoderma AT, để ngăn chặn sự lây lan của bệnh.
Cách điều trị và phòng bệnh
Đối với các vết bệnh nặng, bạn có thể sử dụng sản phẩm ketomium (hoặc Vaccino) pha 500ml với 200 lít nước, sau đó phun trực tiếp lên vết bệnh và khu vực xung quanh. Thực hiện quy trình này 2-3 lần, cách nhau từ 3 đến 5 ngày.
Sau khi vết bệnh khô và không lan rộng hơn sau 3 lần xử lý, tiến hành phun phòng định kỳ để tăng hiệu quả và bảo vệ cây trồng khỏi các bệnh khác như chảy gôm, thối rễ, nấm thân, nấm lá, nấm quả và rong rêu.
Để phòng tránh bệnh, hòa 500ml sản phẩm với 500ml amino humic và 200 lít nước, sau đó phun đều lên lá, thân, quả và vùng gốc của cây định kỳ, khoảng 15-30 ngày/lần. Hãy thực hiện phun vào buổi chiều mát và đảm bảo cây được ướt đều. Ngoài ra, bạn có thể kết hợp sử dụng Mebe (nấm xanh- nấm trằng) để phòng trừ sâu vẽ bùa, nhện, sâu đục thân và sùng.
Bệnh đốm lá sâu riêng
Nguyên nhân và Biểu hiện của căn bệnh
Bệnh này được gây ra bởi nấm Phomopsis durionis. Khi cây sầu riêng bị tấn công, lá thường rụng sớm. Đặc biệt, giai đoạn cây con dễ bị ảnh hưởng nhiều hơn. Rụng lá có thể dẫn đến tình trạng bị cháy nắng và bị nhiễm nấm Lasiplodia theobromae. Tuy nhiên, theo quan sát của tôi, bệnh này không gây ra tổn thương nghiêm trọng đối với cây sầu riêng trưởng thành.
Khi bị tấn công, các dấu hiệu ban đầu thường là những đốm nhỏ màu vàng hoặc màu nâu, giống như triệu chứng hoại tử. Nhìn từ mặt sau của lá, những đốm này thường khó nhận biết khi chúng được che phủ bởi các gân lá.
Giải pháp và Phòng chống bệnh
Cây sầu riêng trưởng thành, đặc biệt là khi có tán lá tươi tốt, có thể được kiểm soát bằng cách sử dụng thuốc diệt nấm có hệ thống như benomyl, carbendazim và triophanate methyl theo hướng dẫn trên nhãn sản phẩm.
Ngoài ra, một phương pháp khác là sử dụng các biện pháp sinh học định kỳ, bằng cách sử dụng các loại nấm đối kháng như Chaetomium cupreum và Trichoderma để phun, từ đó kiểm soát và ngăn chặn sự lây lan của bệnh đốm lá trên cây sầu riêng.
Bệnh Thán Thư Trên Lá Sầu Riêng
Nguyên Nhân và Biểu Hiện
Bệnh thán thư trên lá sầu riêng thường do nấm Collectotricum gleosporoides kết hợp với các yếu tố môi trường dinh dưỡng và môi trường gây ra. Biểu hiện của bệnh này bao gồm các đốm lá hoại tử, tròn, và các mảng hoại tử không đều, thường gần mép đầu lá. Các đốm này có thể hiện dưới dạng các vòng tròn đồng tâm màu nâu xám nhạt, với nhiều vòng đồng tâm có đốm đen nhỏ hoặc màu nâu đậm.
Giải Pháp Kiểm Soát
Để kiểm soát bệnh thán thư trên lá sầu riêng, có một số phương pháp hiệu quả:
- Phun thuốc diệt nấm như benomyl, thiophanate methyl, hoặc carbendazem kết hợp với chlorothalonil, propineb, menthiram, mencozeb và maneb là một phương pháp phù hợp.
- Sử dụng các loại nấm đối kháng như Chaetomium cupreum và Trichoderma để phun khống chế sự lây lan của bệnh thán thư trên cây sầu riêng.
Phương Pháp Trị Bệnh và Phòng Chống
- Đối với vết bệnh nặng, bạn có thể hòa 500ml sản phẩm ketomium (hoặc Vaccino) với 200 lít nước và phun trực tiếp lên vết bệnh cùng với toàn bộ khu vực tán lá. Lặp lại quá trình này 2-3 lần, cách nhau 3-5 ngày mỗi lần.
- Sau khi vết bệnh khô và không lây rộng sau 3 lần xử lý, hãy thực hiện phun phòng định kỳ để tăng hiệu quả và bảo vệ toàn diện cho cây trồng, đặc biệt là trong việc phòng chống các bệnh khác như chảy gôm, thối rễ, nấm thân, nấm lá, nấm quả và rong rêu.
Để phòng tránh bệnh, hòa 500ml sản phẩm với 500ml amino humic và 200 lít nước, sau đó phun đều lên lá, thân, quả và vùng gốc định kỳ, khoảng 15-30 ngày mỗi lần. Hãy thực hiện phun vào buổi chiều mát và đảm bảo cây được ướt đều. Bạn cũng có thể kết hợp sử dụng Mebe (nấm xanh- nấm trắng) để phòng trừ sâu vẽ bùa, nhện, sâu đục thân và sùng.