Kỹ thuật và phương pháp trông hiệu quả cây thanh long

Mặc dù cây thanh long có khả năng chịu hạn khá tốt, tuy nhiên, việc nắng hạn kéo dài có thể gây cho cây mệt mỏi và dẫn đến sự giảm sút trong sản lượng. Các dấu hiệu của sự thiếu nước bao gồm:

• Cành mới ít phát triển và phát triển chậm chạp.
• Cành bị teo và chuyển sang màu vàng.
• Tỷ lệ rụng hoa trong các đợt hoa đầu tiên cao hơn 80%.
• Quả trở nên nhỏ và không đạt kích thước thường lệ.

Thời gian tưới nước thay đổi tùy theo độ ẩm của đất và có thể kéo dài từ 3 đến 7 ngày mỗi lần tưới. Đối với những cây thanh long trong các vườn được xử lý ra hoa bằng đèn, việc tưới nước trở nên quan trọng hơn, đặc biệt vào mùa nắng. Thường, nước nên được tưới vào buổi sáng, và tần suất tưới nước nên tuân theo lịch trình đã đề ra.

Đối với những vùng đất có chứa nhiều muối (đất phèn) hoặc có nguồn nước ngập gần mặt đất, việc tưới nước cần được xem xét cẩn thận hơn. Một số hộ đã áp dụng phương pháp sử dụng bơm tưới bổ sung và đã thấy hiệu quả, trừ khi độ pH của nước quá thấp. Điều quan trọng khác cần lưu ý là, mặc dù cây thanh long có khả năng chịu hạn tốt, nhưng lại mẫn cảm với độ mặn của nước. Do đó, trong các vùng mà nước có độ mặn cao, cần chú ý đến điều này để đảm bảo sức kháng của cây.

Tỉa cành cho cây thanh long:

Trong năm thứ 2, việc tỉa cành nên thực hiện một cách nhẹ nhàng khi cần để tạo hình tán cây đều đặn. Đến cuối năm thứ 3, mỗi trụ cây có khoảng 100 cành, và việc phân bố cành trên đầu trụ trở nên dày đặc. Một số cành già đã cho trái trong những năm trước, nếu được giữ lại, thường không còn khả năng cho trái hoặc chỉ cho trái kích thước nhỏ. Tỉa cành giúp tạo không gian trong tán cây, đồng thời giúp cây tập trung dinh dưỡng vào việc phát triển cành non. Sau khi tỉa, cành non thường phát triển mạnh mẽ hơn. Có ba phương pháp tỉa cành chính:

1. Tỉa đầu: Thường thực hiện sau thu hoạch hoặc trước khi thu quả cuối cùng. Tại đây, tất cả các cành già, yếu đuối, bị hỏng, hoặc ẩn bên trong tán cây được cắt bỏ. Số lượng cành được giữ lại trên đầu trụ thường là khoảng 50 cành. Cách tiến hành bao gồm sử dụng liềm hoặc dao để cắt bỏ 3/4 chiều dài của các cành già phía dưới, và các cành non mới sẽ nảy mọc từ phần gốc của các cành được giữ lại.

   Ưu điểm: Dễ thực hiện và tiết kiệm công sức.

   Khuyết điểm: Theo thời gian, các lớp cành có thể chồng chất lên nhau, dẫn đến cây thanh long cao hơn.

2. Tỉa lựa: Phương pháp này liên quan đến việc lựa chọn các cành cần tỉa, sau đó sử dụng liềm để cắt chúng ra khỏi cây.

   Ưu điểm: Tạo không gian thông thoáng trong tán cây và ngăn cây thanh long phát triển quá cao trong nhiều năm. Đồng thời, duy trì cân đối giữa các cành trên cây.

   Khuyết điểm: Yêu cầu công sức và thời gian.

3. Tỉa sửa cành: Phương pháp này nhằm kiểm soát số lượng cành con trên cành mẹ (cành sừng trâu). Quy tắc bao gồm giữ lại 1-3 cành con cho mỗi cành mẹ, các cành con phải cách xa nhau và phân bố đều để đảm bảo tán cây không bị lệch, giữ lại các cành mập và khỏe, và loại bỏ các cành mọc lòa xòa ra lối đi.

Do nhu cầu trong việc tạo quả vụ, một số cành già thường bị loại bỏ trước đây, nhưng hiện nay, chúng có thể được giữ lại để tạo điều kiện cho quá trình kích thích ra hoa bằng đèn.

Làm cỏ:

Xử lý cỏ trong việc quản lý cây thanh long:

Trước mỗi kỳ bón phân trên đất phèn, đặc biệt ở các vùng có đất ẩm thường xuyên, việc quản lý cỏ trở nên quan trọng. Đất thường xuất hiện nhiều loại cỏ khó kiểm soát như cỏ tranh, cỏ ống, cỏ Paspalum, và nếu không xử lý kịp thời, chúng có thể cạnh tranh với cây thanh long và làm giảm hiệu suất. Để kiểm soát cỏ, có thể áp dụng các biện pháp tổng hợp như:

1. Cày bừa kỹ: Thực hiện vào mùa nắng, trước khi trồng cây thanh long. Điều này giúp loại bỏ cỏ và loại bỏ cỏ tranh, cỏ ống, và cỏ Paspalum khỏi đất.
2. Xen canh: Sử dụng cây khác xen canh với thanh long có thể giúp che phủ đất và làm tránh ánh sáng mặt trời tiếp xúc với cỏ, giảm sự phát triển của chúng.
3. Sử dụng thuốc trừ cỏ: Sử dụng thuốc trừ cỏ được chấp thuận để kiểm soát cỏ gianh giữa các hàng cây thanh long. Cần tuân thủ hướng dẫn sử dụng sản phẩm và tuân thủ quy tắc an toàn.
4. Làm cỏ thủ công sớm: Loại bỏ cỏ thủ công trong giai đoạn sớm khi chúng mới nảy mầm và chưa kịp phát triển. Điều này giúp đảm bảo cỏ không cạnh tranh với cây thanh long.

Bảo vệ và duy trì độ ẩm ở gốc cây:

Để đảm bảo rễ cây thanh long được bảo vệ khỏi cỏ gianh và đồng thời giữ độ ẩm, đặc biệt tại các vùng có mùa khô kéo dài và thiếu nước tưới, có một số biện pháp hiệu quả:

1. Sử dụng vật liệu tự nhiên: Sử dụng các vật liệu tự nhiên như rơm, cỏ khô, hoặc xơ dừa để tạo lớp tủ quanh gốc cây. Điều này giúp duy trì độ ẩm quanh rễ cây và bảo vệ chúng khỏi sự can thiệp của cỏ gianh.
2. Phủ bạt: Tại các vùng có nhiều cỏ gianh, nơi lao động đắt đỏ, có thể áp dụng việc phủ bạt xung quanh gốc cây. Phương pháp này giống như cách trồng dưa hấu và trồng thơm, giúp bảo vệ rễ cây khỏi cỏ gianh và đồng thời duy trì độ ẩm tại vùng gốc.

Xử lý ra hoa cho cây thanh long:

Có một số thí nghiệm đã được tiến hành để cảm ứng cây thanh long ra hoa bằng sử dụng các hóa chất như KNO3 và các chất khác. Kết quả ban đầu cho thấy rằng cây có thể ra hoa sớm hơn so với các phương pháp trồng thông thường ở các vùng từ 1 – 1,5 tháng. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa đạt được sự cảm ứng ra hoa đồng loạt và mạnh mẽ như ở cây xoài. Số lượng hoa ra thường còn ít và phân tán. Những cây thanh long ra hoa sớm thường có giá bán cao hơn nhiều lần so với giá ban đầu. Do đó, trong vài năm gần đây, nhiều người trồng thanh long đã sử dụng phương pháp thắp đèn để thúc cây ra hoa trái vụ.

Phương pháp thắp đèn dựa trên sự hiểu biết rằng cây thanh long là cây ngày dài và có thể ra hoa dựa vào ánh sáng đèn để tạo điều kiện độ dài ngày dài hơn. Đã có một số nghiên cứu và thử nghiệm về vấn đề này, kết quả là:

• Nguồn điện thắp sáng: Có thể sử dụng nguồn điện từ lưới quốc gia hoặc máy phát điện riêng. Tuy nhiên, sử dụng nguồn điện từ lưới quốc gia có thể gặp một số khó khăn như điện áp không ổn định và nguy cơ mất điện, làm ảnh hưởng đến kế hoạch thắp đèn. Để duy trì độ dài ngày cần thiết, việc thắp sáng phải liên tục trong một khoảng thời gian nhất định.
• Loại bóng đèn và công suất: Thường dùng bóng đèn tròn với công suất từ 75 – 100 watt. Công suất 75 watt là phổ biến nhất. Sử dụng đèn ống thường không hiệu quả bằng vì cây thanh long hấp thu ánh sáng đỏ và đỏ xa. Bóng đèn 60 watt không đủ sáng và có thể làm giảm lượng quả ra. Còn bóng đèn 200 watt tiêu tốn điện mà không tăng cường hiệu suất nhiều.
• Cách treo bóng: Bóng đèn nên được treo giữa hai trụ cây, cách mặt đất từ 0,7 m đến 1,2 m. Điều này đảm bảo ánh sáng được phân bố đồng đều cho các phần của cây. Một số người chọn treo một bóng đèn giữa mỗi 4 trụ.
• Thời gian thắp đèn: Thời gian tốt nhất để thắp đèn là 4 giờ liên tục trong vòng 10 – 15 đêm để tạo điều kiện cho cây cảm ứng ra hoa. Có những trang trại chỉ thắp đèn trong 7 giờ mỗi đêm trong vòng 10 – 12 đêm. Nếu ánh sáng được thay đổi liên tục mỗi tháng, năng suất có thể giảm và không ổn định. Sử dụng phương pháp này liên tục trong 5 lần từ cuối tháng 9 đến đầu tháng 1 có thể tạo ra tổng cộng 56 quả mỗi trụ hoặc 26,3 kg/trụ/5 lần xử lý. Trong trường hợp này, cần nghiên cứu kỹ lưỡng về phương pháp bón phân và thời gian thắp đèn để đạt được hiệu suất kinh tế cao mà không lãng phí điện năng.

Sau khi ngừng thắp đèn trong khoảng 4 – 7 ngày, nụ hoa sẽ bắt đầu xuất hiện. Sau đó, cần khoảng 20 – 21 ngày để hoa phát triển, 3 ngày để nở và thụ quả trong vườn, và sau đó cần thêm từ 25 đến 28 ngày để quả phát triển hoàn toàn. Tổng cộng, quá trình từ khi nụ hoa xuất hiện cho đến khi thu hoạch mất khoảng 50 – 52 ngày. Thời gian này có thể biến đổi tùy theo điều kiện khí hậu tại nơi trồng cây thanh long. Điều này ngắn hơn so với một số loại cây khác thuộc họ xương rồng, mà có thể cần đến 150 ngày để quả phát triển.